ucalmaq

ucalmaq
f.
1. Daha da yüksəlmək, qalxmaq, yuxarıya doğru artmaq. Suyun səviyyəsi xeyli ucalmışdır. Binanın divarları gündəngünə ucalır. // Uzaqdan görünmək (uca şeylər haqqında). Artıq Şuşa şəhəri görünür, Xanqızının ağ imarəti ucalır. S. R.. Torpaq yoldan bir az kənarda, yastı yamacda bir fin evi, ağ çadır və buruq vışkası ucalırdı. M. Süleymanov. // Boy atmaq, qalxmaq. <Cavan qızın> boyu ucalıb, köksü dolğunub, simasında da ayrı məlahət görünürdü. Ç.. Daşlıq yolun kənarlarında ot-ələf elə ucalmışdı ki, deyərdin, buralar xüsusi biçənək yeridir. M. C..
2. Qalxmaq, qopmaq, yüksəlmək, güclənmək, ucadan eşidilmək (səs haqqında). Nagəhan küçədə ucaldı səda; Vurharay düşdü, qopdu bir qovğa. M. Ə. S.. Heyfa ki çıxmadı tarın sədası; Ucalmadı kamançanın nəvası. A. S..
3. məc. Hörməti, nüfuzu artmaq, yüksəlmək, hörmətə minmək. Camaat arasında ucalmaq. – Aşıq qocalar, gəzər; Eldə ucalar, gəzər; Sonsuz öləndən sonra; Ruhu bacalar gəzər. (Bayatı). Şəmşir kimi sən də doğru, düz dolan; Çox olub tarixdə enən, ucalan. Aşıq Şəmşir. // Yüksəklərə qalxmaq, göyə qalxmaq. . . Qırmızı bayraqlar ucalmış göyə; Hazırlıq görürlər, qovğa var deyə. A. Ş..

Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti. 2009.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Look at other dictionaries:

  • ucalma — «Ucalmaq»dan f. is …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • göy — 1. is. 1. Yer üzünün üzərində mavi bir qübbə kimi görünən fəza, boşluq. Göydə buludlar üzür. Göydə ulduzlar sayrışır. Bu vaxt göydə bulud göründü. // Yer üzünü əhatə edən kainat boşluğu; ənginlik, hava. Bu halda sərayi şahibən göyə bir fişəng… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • ərş — is. <ər.> şair. Göy, asiman. Təsbeh kimi qatarınız düzərsiz; Havalanıb ərş üzündə süzərsiz. M. V. V.. Müqtədirsən ucalıb ərşə qədər getməyə də; Cənnəti, həm də cəhənnəmləri seyr etməyə də. A. S.. ◊ Ərşə bülənd olmaq – bax ərşə çıxmaq.… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • ah — 1. nida. Ağrı, həyəcan, həsrət və s. hissləri ifadə edir. Ah, başım ağrıyır. – Ah, zalım! Ah, kim, oldum yolunda can fəda. M. Ə. S.. Bir zaman, ah ki, bir tair idim azadə; Əcəba, kim məni saldı bu xərababadə? M. H.. <Səfər bəy:> Ah! Yaman… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • asiman — is. <fars.> Göy, səma. Könül pərvaz etdi qalxdı havaya; Yer üzündən asimana yetişdim. M. P. V.. Qatar qatar olub qalxıb havaya; Nə çıxıbsız asimanə, durnalar! M. V. V.. İnsan övladının asiman qədər; Ulduzu sayrışan bir lisanı var. S. V..… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • ay — 1. is. 1. Yer kürəsinin peyki olub, onunla birlikdə Günəşin ətrafında fırlanan və gecələr inikas edən Günəş işığı ilə işıqlanan göy cismi. Ay işığı. Ayın batması. – . . Ay buludlar arasından siyrilib çıxdı. M. Hüs.. // məc. Gözəlin camalına… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • baş — is. 1. İnsan bədəninin kəllə və sifətdən ibarət olan yuxarı hissəsi. İri baş. Onun başı ilə bədəni arasında tənasüb yoxdur. – Baş bədənin tacıdır, gözlər onun daş qaşı. (Ata. sözü). // Heyvan bədəninin beyin olan yuxarı və ya ön hissəsi. Toğlular …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • boylanmaq — f. 1. Başını, boynunu uzadıb baxmaq, başını çıxarıb baxmaq. Pəncərədən boylanıb baxmaq. – Rza Qəhrəmani həyəcanla işi buraxıb, deponun qapısına çıxdı və vağzala tərəf boylandı. M. İ.. Pəncərədən boylananları salamlayan musiqi və alqış səsləri bir …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • bülənd — <fars.> Uca, yüksək; adətən «asimanə (ərşə və s.) bülənd olmaq» şəklində işlənir – göyə qalxmaq, yüksəlmək, ucalmaq. <İsmayıl bəy:> Doğrudan, mahalda bədbihesablıq o qədər artıbdır ki, əhalinin naləsi asimanə bülənd olubdur. N. V..… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • dirəklənmək — f. 1. məch. Dirək salınmaq, dirək vurulmaq, dayaq vurulmaq, dirəklə bərkidilmək. 2. Dirək kimi qalxmaq, ucalmaq, yüksəlmək. Neft quyularının hamısından alov göyə dirəklənəcək və günahkarları bir bir təpəsi üstündə quyulara salacaqlar. Ə. H..… …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”